Kırışıklık, yaş gibi cilt sağlığını etkileyen birçok faktöre bağlı olarak gelişen ve çoğunlukla yüzde etkisini daha çok gösteren bir dermatolojik problemdir. Cilt elastikiyetinin kaybı ile oluşan yüz kırışıklıkları veya eller gibi vücudun diğer bölgelerindeki kırışıklıklar, oluşum nedenine bağlı bazen genç ve erken yaşlarda da gözlenebilmektedir. Ancak genç yaşlarda kırışıklıklar genellikle göz altı, ağız çevresi gibi belirli spesifik alanlarda gözlenir yaşa bağlı durumlar ise daha geniş alanlarda gözlenir. Genellikle cilt sağlığını destekleyen bazı uygulamalar cildin elastikiyetini korumaya destek olabilir.
Ciltteki kırışıklıkları gidermek için botoks, dolgu ve yağ enjeksiyonları, glikolik asit veya kimyasal peeling uygulamaları, lazer, mezoterapi veya daha birçok estetik uygulama mevcuttur. Bunlarla birlikte bazı durumlarda belirli cerrahi müdahaleleri içeren ameliyatlı teknikler de mevcuttur. Ayrıca tıbbi ve estetik uygulamalar haricinde kişinin evde doğal yöntemlerle yüz ve cilt kırışıklıkları için uygulayabileceği bazı metotlar da bulunur. Ancak erken yaşta veya ileri yaştaki kişiler için cilt sağlığı uygulamaları farklı müdahaleleri içerebilmektedir.
Kırışıklık Nedir, Neden Olur?
Cilt kırışıklığı genellikle yaşlanmaya bağlı cilt altındaki hücre yenilenmesi sürecinin yavaşlaması ve dokuların canlılığını kaybetmesiyle gelişen bir problemdir. Genellikle yaş, güneşin zararlı ışınları, stres, zararlı cilt bakım uygulamaları, vitamin ve mineral eksikliği, sağlıksız beslenme düzeni gibi faktörler kırışıklığa neden olmaktadır. Ayrıca yüze sürekli makyaj yapılması ve uygun temizliğin sağlanmaması, yetersiz su tüketimi, sigara, uyku düzensizliği gibi alışkanlıkların varlığı da cilt sağlığını doğrudan etkileyen durumlardır.
Yüzde ve ciltte yapılan hatalı uygulamalar, yaş ve diğer faktörlerle kombine şekilde cilt altında kolajen üretimi ve hücre yenilenmesini yavaşlatmaktadır. Kolajen ve hücre yenilenmesi cildin diri ve elastik bir formda kalmasını sağlayan iki temel yapıdır. Ciltte kolajen üretimi zayıfladığında aşama aşama solgunluk, cilt lekeleri, kuruluk ve kırışıklıklar gelişebilecektir. Genellikle genetik faktörlere bağlı olarak yüzde ve diğer bölgelerde kırışıklıklar farklı alanlarda gelişebilir. Örneğin bazı kişilerde ağız çevresi, dudak üstünde oluşurken başkalarında alın, göz çevresi, göz altı gibi bölgelerde oluşabilmektedir.
Genç (erken) yaşta neden olur?
Yüz kırışıklıkları genellikle yaş ile ilişkilendirilse de genç yani erken yaşlarda da güneş hasarı, aşırı mimik kullanımı, stres, hormonal düzensizlikler, sağlıksız hayat düzeni gibi faktörlere bağlı kırışıklık olabilir. Genç yaşlarda cilt kırışıklıklarının oluşmasına karşı önlem almak için uyku düzenine dikkat edilmesi, yeterli su tüketimi, güneş kremi kullanımı, vitamin ve mineral takviyelerinin sağlanması ve sağlıklı beslenme gibi rutinlerin uygulanması faydalı olabilecektir.
Bunlarla birlikte bazı durumlarda cilt tipi de yaşlanmayı geciktirici bir faktör konumunda olabilmektedir. Örneğin yağlı cilt tipine sahip kişilerde yaşlılık etkileri daha yavaş ve geç şekilde gözlenebilmektedir. Kuru ve normal ciltlerde ise yaşlanma ve kırışıklık oluşumları yağlı ciltlere göre daha hızlı gelişebilir.
Cilt Sağlığının Bozulması ve Kırışıklıkların Belirtileri Nelerdir?
Genellikle kırışıklıkların ilk belirtileri ağız çevresinde, göz çevresinde, alında, burun çevresinde veya yanaklarda ince çizgilerin belirmesidir. İnce çizgiler yüz kırışıklıklarının ilk belirtileridir ve genç yaşlarda da bu belirtiler fark edilebilir. Yüzde oluşan bu ince çizgiler daha sonrasında derin kırışıklıklara dönüşmektedir, bunlar gözle hemen fark edilebilir durumdadır. Kırışıklıkların oluşum süreci herkeste farklı bölgelerde etkisini gösterebilir ve gelişim süreci de kimisinde yavaş olurken kimilerinde orta yaşlarda bile derin kırışıklıklar gözlenebilmektedir.
Cilt sağlığının desteklenmesi gerektiğinin işaretleri olan ince çizgiler fark edildiğinde uygun takviyeler sağlanarak çizgilerin derin çizgilere dönüşmesi yavaşlatılabilir. Genellikle cilt sağlığının bozulması herkeste kırışıklıklara sebep olmayabilir, genetik özelliklerine bağlı olarak bazı kişilerde hiç çizgiler oluşmazken sadece sarkmalar da gözlenebilir. Örneğin bazı kişilerde göz altlarında torbalanma ve göz kapaklarında sarkma gibi durumlar gözlenirken genetik yatkınlığı olanların göz çevresinde kaz ayakları ve göz altı kırışıklıkları gözlenebilecektir.
En çok hangi bölgelerde kırışıklık olur?
Kırışıklık en çok yüzde olur ve ağız çevresi, göz çevresi, alın gibi alanlarda gözlenir ancak bununla birlikte yüz dışında boyun, eller gibi bölgelerde de olmaktadır. Ciltteki kırışıkların en sık gözlendiği bölgeler şu şekildedir:
- Göz çevresi (kaz ayakları)
- Alın bölgesi
- Göz altı kırışıkları
- Kaş arası
- Dudak üstü
- Ağız çevresi (marionet çizgiler)
- Burun yanları (nazolabial)
- Boyun bölgesi
- Göğüs ve dekolte bölgesi
- Eller
Ayrıca bu sayılan bölgelerle birlikte yüz birçok kas grubunu içerdiğinden bazı kişilerde aşırı mimik kullanımına bağlı ince çizgiler derin kırışıklıklara da dönüşebilmektedir. Yüzde ve farklı bölgelerde oluşan kırışıklıklar farklı uygulamaları gerektirebilir, kimilerinde botoks etkili ve kesin çözüm olabilirken kimisinde dolgu veya yağ enjeksiyonu gibi uygulamalar sağlanabilir. Bununla birlikte ince çizgileri gidermek için lazerli uygulamalar veya sağlıklı cilt bakım rutinleri de etkili olabilir.
Kırışıklık Nasıl Giderilir? | Tedavi Yöntemleri Neler?
Yüzde ve ciltte kırışıklıkları gidermek için birçok estetik uygulaması mevcuttur, genellikle hangi tedavinin uygulanacağı kişinin değerlendirilmesi sonrasında belirlenmektedir. Kırışıklık tedavisi için en sık kullanılan uygulamalar arasında botoks, dolgular, gençlik aşısı, lazer uygulamaları ve mezoterapi yer almaktadır. Bunlarla birlikte peeling uygulamaları gibi işlemler de dolaylı yoldan yüzdeki çizgilerin etkilerini hafifletici etkiler sağlamaktadır. Kırışıklık tedavisi için uygulanan estetik yöntemleri şu şekildedir:
Botoks
Genç ve ileri yaşlarda yüzdeki kırışıklıklar ve sarkmalar oldukça etkili çözüm sunan botoks en sık uygulanan işlemlerden biridir. Botoks uygulaması yüzde en sık alın, ağız çevresi, dudak üstü ve kaz ayaklarında tercih edilir. Bununla birlikte boyun, eller ve dekolte bölgesinde de etkin çözüm sağlayabilir. Botoks enjeksiyonu içeriğindeki botolinum toksini kırışıklık oluşturan kas gruplarını belirli bir süre hissizleştirerek çizgilerin neredeyse tamamını gidermeyi sağlar.
Alın, göz çevresi, ağız çevresi, nazolabial bölge veya birçok bölgede uygulanabilen bu teknik ömür boyu kalıcı etki sağlamasa da ilgili bölgeye göre 8-10 ay etki sağlayabilmektedir. Etkisi geçip çizgiler belirginleştiğinde tekrardan uygulanabilmektedir. Ayrıca botoks uygulaması hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz “Botoks Nedir, Ne İşe Yarar?” başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.
Dolgu ve yağ enjeksiyonları
Genellikle hyalüronik asit bazlı dolgu enjeksiyonu ciltte dolgunluk etkisi sağladığından kırışıklık tedavisi amaçlı yüzde birçok bölgede uygulanmaktadır. Göz altı kırışıklıkları ve torba oluşumlarında, kaz ayaklarında, ağız çevresi (marionette dolgusu, dudak dolgusu), nazolabial bölgede dolgu uygulamaları etkili çözüm sağlar. Yüzde ince ve derin kırışıklıkların olduğu bölgelerde dolgunluk kazandıran dolgu enjeksiyonlarının yanı sıra yağ enjeksiyonu da kullanılabilmektedir. Yağ enjeksiyonu dolgu ile aynı işlevi gören bir uygulamadır. Dolgu uygulamaları ayrıca botoks veya diğer uygulamalarla kombine şekilde de tercih edilebilir.
Lazer uygulaması
Cilt altında kolajen üretimini tetiklemeye yönelik bir işlemi içeren lazer uygulaması birçok farklı teknikle birlikte gerçekleştirilebilmektedir. Yüzdeki kırışıklıkları doğrudan olmasa da koajen üretimi ve hücre yenilenmesini tetiklemek şeklinde dolaylı yoldan etkileyerek çözüm sunmaktadır. Alexandrite lazer tedavisi, fraksiyonel lazer, IPL gibi birçok farklı cihazla uygulanmasına göre etkileri farklı olabilir. Genellikle uygulanacak lazer tekniği kişinin cilt tipinin değerlendirilmesine göre belirlenmektedir.
Altın iğne tedavisi
Lazer tekniğine benzeyen bir uygulama olan altın iğne tedavisinde radyo frekans dalgaları kullanılmaktadır. Radyo frekans dalgaları ile cilt altında kolajen üretimi tetiklenmeye çalışılır. Genellikle birkaç seans halinde uygulanan bu işlem lazerli uygulamalar kadar etkin sonuç vermektedir. Ayrıca diğer estetik uygulamalarla kombine edilerek etkisi güçlendirilebilir.
Mezoterapi (Gençlik aşısı)
Botoks veya dolgu gibi doğrudan bir etki sunmasa da mezoterapi ciltte kolajen üretimini yüksek oranda etkileyen bir tedavi metodudur. İçeriğinde aminoasit, vitamin ve cilde yarar sağlayan diğer bileşenlerin olduğu sıvı bir enjeksiyon iğne ile cilt altına enjekte edilir. Enjekte edilen bileşenler yüzde veya diğer cilt bölgelerinde iyileştirici etki sağlar ve belirli seans aralıkları ile tekrarlanması gerekli olabilir.
Mezoterapi uygulaması birçok cilt problemine cevap veren bir uygulama olduğundan ve içeriği oldukça zengin bir işlem olduğundan vitamin iğnesi, kolajen aşısı veya H-100 gençlik aşısı gibi isimlerle de bilinmektedir. Uygulama hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz “Mezoterapi Nedir, Ne İşe Yarar?” yazımıza da göz atabilirsiniz.
PRP tedavisi ve fibroblast
Cilt kırışıklıklarının giderilmesi ile birlikte birçok farklı amaç için kullanılan PRP tıpkı mezoterapi uygulamasında olduğu gibi enjeksiyon bazlı bir işlemdir. Kişinin kendi kanındaki zengin plazma ayrıştırılır ve belirli işleme tabi tutulur daha sonrasında bu zengin içerik kırışıklık olan bölgelere enjekte edilerek kolajen üretimine destek olmaktadır. PRP tedavisi kişinin kendi kanı ile gerçekleştirilen bir uygulama olduğundan cilde bağlı alerjik reaksiyonlar gözlenmesi ihtimalleri çok düşüktür. Ayrıca uygulama cilt sağlığına olan olumlu etkisi ile birlikte saç dökülmesi ve bazı ortopedik rahatsızlıklarda da kullanılmaktadır.
PRP gibi kök hücre ve plazma bazlı enjeksiyon metodunu içeren bir diğer uygulama da fibroblast tedavisidir. Fibroblast tedavisi aşama olarak farklı prosedürleri içermese de genellikle alınan kök hücreler kulak arkasından sağlanmaktadır.
Kimyasal peeling
Ciltte soyma ve yenileme sağlama amaçlı uygulanan kimyasal peeling uygulaması yüzdeki kırışıklıkların etkisinin azaltılmasında da etkili olabilmektedir. Genellikle kimyasal peeling ağız çevresi, alın, göz çevresinde ince çizgilerde etkili sonuç verebilir, derin kırışıklıklarda etkili olamamaktadır. Uygulama hakkında bilgi almak isterseniz “Kimyasal Peeling Nedir, Ne İşe Yarar?” yazımıza göz atabilirsiniz.
Somon DNA aşısı
Kolajen aşısı uygulamalarından biri olan somon DNA aşısı, besin değerleri oldukça yüksek olan somon balığından üretilmektedir. Somon balığının kanı ve sperm hücreleri ayrıştırılarak tıbbi koşullar altında cilde uygulanacak bir enjeksiyon haline getirilir ve bu serum kırışıklık olan bölgelere enjekte edilir. İnsan özelliklerine oldukça benzer bir yapıda olan somon DNA’sı insan cildinde kolajen üretimini tetiklemek gibi olumlu etkiler sağlayabilmektedir.
Dermabrazyon (Mikrodermabrazyon)
Peeling benzeri bir uygulama olan dermabrazyon zımpara uçlu cihaz yardımıyla daha derin bir cilt soyma işlemi sağlamaktadır. İnce uçlara sahip olduğundan yüzde kaş arası, göz çevresi, ağız çevresi gibi hassas bölgelere kolaylıkla uygulanabilmektedir. Birkaç seanslık uygulamalar ile ciltte ince çizgiler ve kırışıklıkların giderilmesinde etkili sonuç verebilir. Mikro zımpara uçlarla gerçekleştirilen tekniğe mikrodermabrazjyon denilmektedir, ancak her iki uygulamada aynı prosedürleri içerir.
Yüz Kırışıklığı İçin Kesin Çözüm Nedir?
Botoks, dolgu, lazer veya diğer ameliyatsız estetik uygulamalarından etkin sonuç alamayan kişilerde yüz kırışıklıkları için en kesin çözüm yüz germe (facelift) ameliyatıdır. Yüz germe ameliyatı kişinin yüzündeki fazlalık yağ dokularının ve deri fazlalıklarının alınması ile kalıcı bir gerginlik etkisi sağlamaktadır. Hem yüz sarkmaları hem de kırışıklıklara etkili bir çözüm sunan facelift ameliyatı farklı uygulama teknikleri ile uygulanabilir. Örneğin cerrahi prosedürleri içermeyen ip askı (Fransız askısı) gibi daha minimal müdahalelerle sağlanan uygulamaları mevcuttur.
Yüz germe estetiği kişinin genel bir yüz değerlendirmesi sonrası sağlanır, herkeste tüm yüze uygulanması gerekli değildir. Bunun dışında göz çevresi ve göz altı kırışıklıkları için yüz germe yerine blefaroplasti ameliyatları daha etkin çözüm sağlayabilir. Blefaroplasti alt ve üst göz kapaklarındaki sarkma, kırışmalar ve düşme gibi problemlere yönelik uygun tedavileri sağlar.
Yüz Kırışıklığını Önlemek İçin Ne Yapılmalı?
İnce yüz çizgilerine sahip kişiler estetik uygulamalardan önce evde bazı doğal teknikleri uygulayarak kırışıklıkların giderilmesi için önlemler alabilir. Yüzdeki kırışıklık ve yaşlılık etkisini azaltmaya yönelik belli uygulamaları içeren bu işlemler ayrıca kişinin genel cilt sağlığını da iyileştirmektedir.
Genel olarak yüz kırışıklığı oluşumunu önlemek için yapılabilecekler şunlardır:
- Gün içinde güneş koruyucu ve nemlendirici kullanımı
- Kırışıklık giderici kolajen içerikli krem ve serum kullanımı
- Zeytinyağı ve benzeri cilde faydalı bitkisel yağların uygulanması
- Düzenli aralıklarla yüz masajı ve cilt maskeleri uygulanması
- Günlük minimum 2 litre su tüketilmesi
- Kimyasal peeling veya lazerli medikal cilt bakım rutinleri
- Uygulanan makyajın iyice temizlenmesi ve arındırılması
- Yüz kaslarını çalıştıran yüz yogası egzersizlerinin yapılması
- PRP, mezoterapi veya benzer vitamin ve kolajen aşı takviyeleri
- Cilt tipine uygun şekilde sağlıklı bir rutinin uygulanması
- Sigara, alkol ve düzensiz beslenme alışkanlıklarını kısıtlama
- Yeterli ve düzenli uyku ile stresten kaçınma
Bu uygulamalar cilt sağlığını oldukça olumlu etkileyen işlemlerdir, cilt sağlığına bağlı olarak yaşlılık etkileri olan yüz kırışıklıkları ve sarkmaların etkileri de azalmaktadır. Her ne kadar evde kendi başına uygulanan doğal yöntemler etkili sonuçlar verse de düzenli uzman kontrolünde cilt muayenesi olmak sağlık açısından daha faydalı olacaktır.
