Beyin emarı, beyin yapısına bağlı hastalıkları radyo dalgaları ile 3 boyutlu görüntüsünü çıkartarak teşhis etmeyi sağlayan bir radyolojik tekniktir. Manyetik rezonans (MR) görüntüleme tekniği olan emar teknolojisi beyin için sıklıkla tercih edilmektedir. Birçok nörolojik sağlık problemi, kitle oluşumları ve beyine bağlı genel hastalıklar MR sayesinde elde edilir.
Görüntüleme teknikleri bazen birbiriyle karıştırılabilmektedir. Örneğin beyin tomografisi ve beyin emarı arasında birçok farklılık olmasına rağmen ikisi aynı teknik zannedilebilir. Tomografi işleminde beyine belli bir dozda radyasyon uygulanarak beyin dokusunun üç boyutlu bir filmi elde edilir. Emar (MR) işleminde ise beyine radyasyon uygulanmaz bunun yerine radyo dalgaları kullanılmaktadır. Radyasyonun vücuda zararı olabilirken radyo dalgaları bu açıdan avantajlı olmaktadır. Ancak her iki tekniğinde birbirlerine göre avantajları ve dezavantajları mevcuttur.
Beyin MR herhangi bir branştaki doktorun isteyebileceği bir durumdur. Yani sadece nörolojik vakalarda emar istenmez, farklı alandaki doktorlar hastalık teşhisi sürecinde beyin ile ilgili şüpheleri varsa MR sonucu ile tetkik yapar. Genellikle baş ağrısı, baş dönmesi, duyu kayıpları, bilince bağlı sorunlar gibi durumlarda doktor beyin emarı ya da tomografi sonucu isteyebilir.
Süreç olarak emar işlemi tomografiye göre biraz daha uzun sürebilmektedir. Radyasyon (x-ray) ışınlı tomografi cihazları MR cihazlarına göre daha hızlı bir görüntüleme imkanı sağlar. Ancak durum her zaman bu şekilde olmayabilir, günümüz teknolojilerinde daha hızlı çalışan MR cihazları mevcut olduğundan durum farklı olabilmektedir.
Beyin emar çekimi tomografiye oranla beyin hakkında daha fazla detay verebilmektedir. Bu sebeple doktorlar genellikle baş ağrıları, hafif baş dönmeleri gibi basit semptomlarda daha hızlı tedavi imkanı için tomografi sonucunu talep eder. Beyin kanamaları, inme, duygu kayıpları gibi kritik beyin sorunları için ise beyin damarları ve dokuları hakkında daha fazla detay sağlayan MR sonucunu isteyecektir.
Beyin Emarı (MR) Nedir, Neden Çekilir?
Manyetik rezonans görüntüleme tekniği (MR) olan beyin emarı, beyin yapısındaki tüm oluşumlar hakkında bilgi sağlayan radyolojik bir operasyondur. Beyin MR doğrudan bir tedavi yöntemi değildir, nörolojik rahatsızlıkların teşhis edilmesinde diğer branşlara destek sağlar. Ayrıca uygulanan emar kontrastlı veya kontrastsız olmak üzere iki farklı şekilde uygulanmaktadır.
Kontrastlı beyin emarı, MR cihazına girmeden önce kontrast bir maddenin damara enjekte edilmesi prosedürünü içerir. Bu kontrast madde MR sırasında beyin damarları ve dokularını çok daha net görüntüleyebilmeyi sağlar. Kontrastlı emar genel olarak ileri semptomlu beyin rahatsızlıklarında tercih edilir.
Kontrastsız beyin emarı ise, damara herhangi bir kontrast madde uygulanması gibi bir işlemi içermez. Doğrudan hasta MR cihazına uygun pozisyonda yatırılır ve gerekli görüntüleme sağlanır. Kontrastsız MR hafif semptomlu beyin rahatsızlıkları için uygundur, genellikle hafif semptomun olası teşhisini belirleyebilmek için yeterli bilgiyi sağlar.
Doktorun kafa MR sonucu istemesi, doğrudan kritik bir durum sebebiyle olmamaktadır. Genellikle hastanelerin emar ve tomografi cihazlarının yoğunluğu farklı olabilir. Bu sebeple doktorun beyin için MR ya da tomografi sonucu istemesi arasında herhangi bir ayrım yoktur.
Beyin MR’ında Neler, Hangi Hastalıklar Belli Olur?
Beyinde gerçekleşen sorunlar vücutta birçok farklı semptomlara sebep olmaktadır. Bu açıdan birçok belirti beyin ile ilgili hastalığa yönlendirici bir özelliğe sahiptir. Beyin ile ilgili birçok hastalık emar ile teşhis edilir, ayrıca hayati sonuçları olabilen kanser, beyin kanamaları, felç gibi kritik işlemler öncesinde de MR bir gerekliliktir. Uzman cerrahlar kritik beyin müdahalesi yapmadan önce tüm bilgileri MR filmlerinden elde etmektedir.
Beyin emarı ile tespit edilen hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
- İyi huylu tümörler
- Beyin zarı anevrizmaları
- Damar tıkanıklıkları
- Beyin kanaması
- Kanser
- Migren
- Nörodejeneratif hastalıklar (alzheimer, parkinson vb.)
- Beyin uyuşması, inme
- Kafatası ve doku hasarları
MR, beyin yapısında bu sayılanlar ve olası tüm oluşumları ve sağlık problemlerini teşhis edebilmeye imkan tanıyan ileri teknolojik bir yöntemdir. Yani beyin ile ilgili tümör, riskli tüm hastalıklar gibi her şey emar filmi sonuçlarından rahatlıkla çıkarılabilmektedir.
Hangi bölümde beyin MR çekilir? | Nerede çekilir?
Beyin emarı radyoloji bölümünde radyologlar kontrolü altında gerçekleştirilir. Genellikle hastanelerin tomografi ve manyetik rezonans (MR) odaları farklı alanlarda olabilmektedir. Bu açıdan radyoloji bölümünün MR alanını bularak, beyin için emar çekiminizi yaptırabilirsiniz.
MR Çekimi Öncesi Nelere Dikkat Etmeliyim?
MR çekimi öncesi aç karnına gitmeniz veya öncesinde başka bir takviye alımı yapmanız gerekmemektedir. Beyin emarında yalnızca üzerinizdeki metal eşyalar, küpe, piercing, toka, saat gibi eşyalar varsa bunları çıkarmanız gerekmektedir. MR çekimi sadece kafa bölgesinde uygulanacağından kıyafetlerinizi çıkarmanız gerekmez, ancak yinede kıyafetlerinizde metal ve benzeri eşyalar olması zararlı olabileceğinden uzman bu konuda size bilgilendirme sağlayacaktır.
Ayrıca beyin emarı öncesi ağzınızda diş teli mevcutsa bunu radyolog hekime danışmayı unutmayın. Çünkü diş tellerinde küçük bir miktar metal bulunmaktadır, bu MR çekimini etkileyebilen sonuçlar doğurabilir. Uzmana danıştığınızda gereken önlemi sağlayacaktır.
Kapalı alan korkusu olanlar için emar çekiminde istisna olarak anestezi ile uyutularak işlem sağlanabilmektedir. Bu sebeple MR çekimi öncesi uzmana bu durumunuzu bildirerek gerekli desteği alabilirsiniz. Tomografi cihazına göre MR cihazı biraz daha sesli ve gürültülü çalışmaktadır. Bu açıdan ses hassasiyetiniz varsa bunu da uzmana bildirmeyi unutmayın.
Beyin Emarı Nasıl Çekilir?
Gerçekleştirilecek beyin emarı süreç olarak tomografiden biraz daha uzun olmaktadır. Uygulanış olarak hasta önce MR cihazına sırt üstü yatırılır daha sonrasında işlem kontrastlı ya da kontrastsız gerçekleştirilmesine göre farklı şekilde uygulanır. Ancak kontrastlı ya da kontrastsız beyin emarı prosedür olarak aynı aşamaları içerir, tek farkları işlem öncesi kontrast ilacın uygulanışıdır.
Beyin emarı çekiminin tüm aşamaları şu şekildedir:
- MR cihazına girmek için uygun koşulların hazırlanması (takı ve metallerin çıkartılması.)
- Eğer işlem kontrastlı ise kontrast sıvısının verilmesi.
- İşlem uzun süreceğinden iletişimin nasıl sağlanacağı gibi bilgilendirmeler.
- Gürültü hassasiyeti için kulaklık temin edilebilir.
- Cihaza sırt üstü uzanma ve gerekli talimatların verilmesi (hareketsiz durulması gibi.)
- Beyin MR işleminin uygulanması (ortalama 30 dakika kadar sürebilir.)
- Emar filminin oluşturulması (24 saat içinde çıkar, ancak yoğunluğa göre ertelenebilir.)
- MR sonucunun uzman doktor tarafından yorumlanıp, uygun tanı ve tedavinin sağlanması.
MR süreci tamamlandıktan sonra genellikle ağrı veya komplikasyonlar gözlenmez, ancak radyo dalgalarına hassasiyeti olanlarda işlem sonrası hafif baş ağrıları gibi durumlar gözlenebilir. Emar tamamlandıktan sonra günlük hayatınıza devam edebilirsiniz, sonuç gün içinde teslim edilir. Ancak yoğunluk durumunda süreç uzayabilir.
İşlem ne kadar sürer?
Beyin emarı ön hazırlığı dahil ve MR cihazı içerisinde geçirilen süre dahil edildiğinde ortalama 45 dakika ila 1 saat kadar sürmektedir. Bu süre hastanelerin radyoloji branşlarındaki optimizasyonuna ve kullandıkları medikal cihazlara göre farklılaşabilir. Ancak genelde emar süresi 3o dakikanın altında tamamlanmamaktadır, günlük planınızı buna göre yapabilirsiniz.
Emar sonucu ne zaman çıkar?
Özel hastaneler ve sağlık kurumlarında gerçekleştirilen beyin emarı sonuçları genelde gün içinde 2-3 saatlik bir sürede teslim edilir. Ancak bu hastanenin radyoloji ve MR bölümünün yoğunluğuna göre bir ya da iki gün sonrasına ertelenebilir. Devlet hastanelerinde ise MR sonuçları genellikle 3-4 gün içinde çıkmaktadır, bu süre bazen bir haftada sürebilir.
