Akciğer filmi diğer adıyla akciğer grafisi, toraks yani göğüs bölgesindeki sağlık durumuna yönelik incelemeye imkan veren radyolojik bir görüntüleme testidir. Bu röntgen ve film çekimi zararsız düzeyde belli bir doz radyasyon enerjisi içeren X-ışınları ile göğüs kafesi ve akciğerlerdeki durumları analiz etmeye yardımcı olur. Akciğer hastalıkları, tümör oluşumları, solunum yolu enfeksiyonları ve çoğunlukla tüm göğüs bölgesinde gelişen hastalıkları teşhis etmeye yönelik imkan sağlar.
Genel olarak akciğer filmi (röntgeni) ile göğüse uygulanan tomografi (Toraks BT) birbiriyle karıştırılabilmektedir, ancak ikisi tamamen farklı cihazlarla gerçekleştirilir ve farklı hedefler için kullanılır. X-ışınları ile gerçekleştirilen akciğer röntgeni, Toraks BT yani akciğer tomografisine göre daha az detay sağlar ve radyasyon dozu olarak da daha düşük prosedür içerir. Genellikle akciğer tomografisi kanser gibi riskli oluşumlarda tercih edilirken, röntgen daha minimal hastalıklar için uygundur.
Hastanelerde radyoloji branşı altında uygulanan akciğer filmi bir tedaviden ziyade hastalık oluşumlarını teşhis etmek için diğer branşlara destek sağlar. Süreç olarak birkaç dakikada gerçekleştirilen akciğer röntgen çekimi; akciğer, kalp, göğüs boyunca damar yapıları ve solunum sistemi hakkında uzmana ön görü sağlar. Genellikle öksürük, göğüs ağrısı ve solunum problemleri gibi sorunlar yaşadığınızda doktor sizden akciğer filmi isteyebilir. Çekilen bu film (grafi) değerlendirip hastalık için uygun teşhisi koyarak size ona göre reçete yazmaktadır.
Akciğer röntgeninin yorumlanması uzmanlık isteyen bir durumdur. Bu sebeple ilgili branştaki doktor, röntgende anormal değişikliklerin sebeplerini iyi bildiğinden uygun tanıyı anında koyabilmektedir.
Akciğer Filmi (Röntgeni) Nedir, Neden Çekilir?
Radyasyon enerjisi yardımıyla akciğerlerdeki solunum yolları, kalp ve kan akışına yönelik hastalıklar, kitle oluşumları veya kemik ve doku hasarı gibi oluşumları tespit etmeye yarayan akciğer filmi, radyolojik bir teşhis yöntemidir. Bu göğüs bölgesinin tamamını (toraks) kapsayan röntgen çekimi öksürük, göğüs ağrısı gibi şikayetlerle gelen hastalara uygulanmaktadır.
Gerçekleştirilen akciğer röntgeni sayesinde akciğerde ödem oluşması, bronşit veya kaburga zedelenmeleri gibi hastalık tanısı koyularak ilgili tedavi süreci için adımlar atılmaktadır.
Akciğer röntgeni tomografi uygulamasına göre akciğer hakkında daha az detay sağlar ancak rutin hastalıklar için yeterli bilgiye erişilmesi açısından pratiktir. Tomografi akciğere yönelik 3 boyutlu bir görüntüleme ile iç kanama, damar yırtılması, anevrizma gibi daha riskli göğüs problemleri için kullanılmaktadır.
Göğüs Filmi (Röntgeni) Nerede Çekilir?
Akciğer grafi çekimi ve röntgen çıktısının alınması süreci hastanelerin radyoloji branşı altında radyolog hekimler ve beraberinde pratisyen hekimler tarafından gerçekleştirilmektedir. Göğüs filmi çekimi genelde hastanelerde akciğere bağlı hastalıklar ile ilgili branşların yanlarında konumlanır.
Akciğer görüntüleme testi yatılması gereken pozisyonda gerçekleştirilen medikal bir cihaz ile sağlanır. Bu cihaz radyasyon enerjisi sağladığından hastane kliniklerindeki odalar buna göre özel yapıda olmaktadır.
Röntgen cihazında vücuda radyofrekans uygulanır, ancak bu çok düşük dozda bir radyasyon atımı sağlar. Bu açıdan akciğer röntgeni çektirmeden önce özel bir gereksinimi karşılamanız gerekmez. Sadece radyolog hekimin öncesinde söylediği talimatlara uymanız yeterlidir.
Akciğer Röntgeni Nasıl Yorumlanır?
Röntgen sonucu alındığında akciğer hastalığının teşhisine yönelik yorumlamayı uzman doktor sağlamaktadır. Film grafisinde siyah ve beyaz görüntüler bulunmaktadır. Akciğer bölgesi siyah, kemik ve diğer bölgelerde beyaz olarak görünmektedir. Bu görüntü normal ve sağlıklı bir durumu temsil eder, bunun aksine akciğerin üzerinde kemikler haricinde beyaz bant gibi görünümlerin olması ya da dumansı beyaz görünümler olması belirli tip hastalık olarak yorumlanır.
Örneğin tamamen siyah olması gereken akciğer üzerinde dumanlı beyaz görüntülerin olması gibi bir durum solunum yolu enfeksiyonu veya akciğere bağlı enfeksiyonlar olarak belirtiler bu sonuca göre değerlendirilir. Ayrıca uzman doktor siyah akciğer görüntüsünün üzerinde beyaz nokta oluşumlarını da iyi huylu kitle oluşumu veya kötü huylu kitle gelişimi (kanser) gibi değerlendirebilir ve daha detaylı inceleme gerekli olacaktır.
Röntgen film ile akciğerdeki hangi hastalıklar tespit edilebilir?
Hem düz olarak hem de yan olarak çekilerek gerçekleştirilen ve toraks bölgesinde tam bir görüntüleme imkanı sağlayan akciğer filmi, birçok hastalığın tanısını koyabilmek için etkin çözüm sağlar. Damar yolları, solunum sistemi unsurları, kalp ve daha birçok unsuru görüntülemeye yarayan röntgen cihazı her hastalık için net tanı sağlamasa da olası gelişimi ön görebilmek için imkan oluşturmaktadır.
Akciğer filmi ile teşhis edilebilen hastalıklar şunlardır:
- Bronşit
- Pnömoni
- Akciğer ödemi
- Tümör oluşumu
- Astım
- KOAH
- Akciğer fibrozu
- Tüberküloz
- Göğüs hasarı
Bronşlarda, solunum yollarında oldukça net tanı sağlayan akciğer görüntüleme tekniği, kişinin sigara içmesi gibi durumları da anında tespit etmeyi sağlar. Sigara tüketimine bağlı kişinin röntgeninde bronşlarda ve akciğer bölgesinin siyahlıkları üzerinde beyaz toz görüntüleri belirmektedir.
Akciğer Filmi Nasıl Çekilir?
Olduka kısa sürede gerçekleştirilen akciğer filmi çekimi, radyoloji bölümü çatısı altında uygulanır. Radyolojiye doktor sizi doğrudan yönlendirebileceği gibi bazı durumlarda direkt radyolojiden randevu almanız gerekli olabilir. Röntgen çekim öncesi görüntüleme cihazına girmeden önce vücudunuzda piercing ve küpe varsa çıkartmanız iyi olacaktır. Zaten işlem öncesi uzman sizi bu konuda detaylıca bilgilendirmektedir.
Akciğer röntgeni çekim aşaması şu şekildedir:
- Röntgen cihazına giriş için hastanın hazırlanması:
- Üst bölgedeki kıyafet çıkartılıp yerine tek kullanımlık önlük giydirilmektedir.
- Göğüs bölgesinde piercing veya saat, küpe gibi herhangi bir materyal varsa çıkartılması sağlanır.
- Cihaz içersinde nasıl durulması gerektiğine dair bilgilendirme yapılır.
- Görüntüleme cihazı için uygun duruş pozisyonu hakkında bilgilendirme:
- Öncelikle ön akciğer bölgesi görüntüsünün alınması için sırt üstü uzanılır, pratisyenin nefes alıp verme talimatı gibi esnasında ne yapılması gerektiği bildirilir.
- İkinci seansta omuz üstüne yan şekilde yatılır, aynı şekilde pratisyenin talimatı ile nefes alıp verme esnasında röntgen cihazının akciğer filmi çekmesi sağlanacaktır.
- Ayrıca bazı cihazlar ayak üstü de bu işlemi gerçekletirebilecek şekilde tasarlanmıştır ve akciğer röntgenini ayak üstü hareket etmeden durur vaziyette yapar.
- Röntgen çekiminin gerçekleştirilmesi:
- Sırt üstü ve yan yatış pozisyonunda uygun pozisyonlar sağlandığında röntgen cihazı göğüs boyunca yavaş ve dikkatli bir şekilde gezdirilmekte ve 2D akciğer filmi görüntüsü oluşturulmaktadır.
- Röntgen çekimi sırasında hareketsiz bir şekilde durulması gerekmektedir, bu sebeple herhangi bir aksama durumunda işlem tekrardan alınması gerekebilir.
- Sırt üstü ve yan pozisyonda gerçekleştirilen tüm akciğer filmi işleminin süresi ortalama 5 ila 10 dakika sürmektedir.
- Çekim gerçekleştirildikten sonra akciğer filminin çıkması:
- Genel olarak akciğer röntgeni çekildikten sonra radyolog filmi gözden geçirir ve herhangi bir hata mevcut değilse filmin çıktısını alır. Film çıktısı ya hastaya doğrudan verilir ya da doktora iletilmektedir.
- Akciğer filmi genelde aynı gün içinde 1 – 2 saat içerisinde çıkmaktadır, ancak hastanelerin ve radyoloji bölümünün yoğunluğuna göre röntgen çıkma seansı gün içinde tamamlanmayabilir.
- Röntgenin uzman doktor tarafından yorumlanması:
- Göğüs röntgeni çıktıktan sonra doktor ışıklı bir panel üzerinde filmi yerleştirerek uygun değerlendirmeleri yapar.
- Bu değerlendirmede doktor geçmiş deneyimlerinden yararlanarak film üzerindeki görüntülerde hangi durumun hangi hastalığın belirtisi olduğu gibi yorumları yapmaya hakimdir. Bu sebeple film ile ya hastalığın uygun teşhisini doğrudan yapabilir, ya da farklı testler yapılmasını isteyebilecektir.
Genelde röntgen çekimi risk ve komplikasyonları olan bir işlem değildir, ancak belirli bir düzeyde radyoloji ışını vücuda uygulandığından bazı durumlardaki kişilere uygulanmaması sağlıklı olacaktır. Örneğin hormonal olarak dengesiz bir dönem olan hamilelik ve emzirme sürecindekiler, adet dönemindeki kişiler veya diğer radyasyon duyarlılığı olan kişiler sayılabilir.
Akciğer filmi çekimi ne kadar sürer?
Akciğer film çekimi genellikle gün içinde 24 saatlik dilimde sonuçlanır, ancak hastanelere ve bölümün yoğunluğuna göre bu süreler değişmektedir. Esasen röntgen çekimi 1-2 saatte sonuç vermektedir, ancak radyoloji hastanelerin en yoğun branşlarından olduğundan sonuçların çıkması uzun sürebilir.
Akciğer Grafisi (Röntgeni) Fiyatları Ne Kadar?
Özel hastanelerde veya kliniklerde akciğer filmi çektirmek ortalama 150 TL ila 400 TL aralığındadır. Ayrıca hastanelerde işe giriş veya hangi sebeple akciğer grafisi talep ettiğinizi belirttiğiniz takdirde fiyatta indirim veya ücretsiz imkan sağlama durumları da mevcut olabilmektedir.
Devlet hastanelerinde akciğer grafisi (röntgeni) çektirmek ise ücretsizdir, SGK kapsamında olan kişiler ücretsiz şekilde hangi sebeple olursa olsun akciğer film sonucunu alabilmektedir. Ancak devlet hastanelerinde süreç alması özel hastanelere göre çok daha uzun sürebilir.
Akciğer Grafisinin Zorunlu Olduğu Yerler
İşe alım veya evlilik öncesi gibi bazı özel durumlarda akciğer filmi sonucu alınması kişilere zorunlu olmaktadır. Göğüs bölgesi (Toraks bölge) vücutta hayati öneme sahip tüm sistemi içerdiğinden genel bir sağlık sorunun olup olmamasına yönelik akciğer röntgen sonucu kişi hakkında detaylı bilgi sağlar. Bu açıdan bu röntgen sonucu çoğu durum için gereklilik olmuştur.
- İşe alım (kimya endüstrisi, maden, inşaat vb.)
- Evlilik
- Deniz personeli
- Host, hosteslik
- Yurtdışı çalışma izni
- Bireysel emeklilik vb. sigortalar
Sık Sorulan Sorular
Akciğer filmi çektirmek için kıyafetler çıkartılır mı?
Göğüs bölgesinde uygulanacak akciğer filmi çekimi için sadece üst kıyafetin çıkartılması yeterlidir. Üst kıyafetin yerine röntgen için uygun tek kullanımlık hastane kıyafeti verilmektedir. Ayrıca göğüs bölgesinde herhangi bir piercing ya da metal parça bulunmaması da gereklidir. Yan pozisyonda çekim yapılacağından saatin çıkartılması da istenir.
Röntgen için sütyen çıkartılması gerekli mi?
Akciğer filmi için üst kıyafet değiştirilmesi gerekli olsa da metal veya röntgen ışınlarını etkileyebilecek herhangi bir materyal içermeyen sütyenin kalmasında bir sakınca yoktur.
Küpe akciğer filmi öncesi çıkartılmalı mı?
Akciğer filmi sadece göğüs bölgesinde manuel olarak hareket ettirilen bir cihazdır bu açıdan küçük küpelerin çıkarılması gerekli değildir. Ancak hastanelerin kullanmış olduğu medikal cihazlar farklı olabilmektedir, bu açıdan bazı cihazlarda röntgen çekimini etkileyebileceğinden küpelerin çıkarılması gerekli olabilir.
İşe girerken akciğer grafisi (röntgeni) neden istenir?
Akciğer grafisi belirli işlere alım sürecinde zorunlu olarak istenmektedir. Bu işlerin kapsamında solunum yolu hastalıkları olan kişiler için sağlığını kötü etkileyebilecek durumlar olduğundan bu tür rahatsızlıklarının olmaması şartı istenir.
Akciğer filmi ne sıklıkla çekilir?
İşe alım veya diğer işlemler için sadece bir kez akciğer filmi alınması yeterlidir. Ancak genel sağlık kontrolü amaçlı yaptırılan akciğer röntgen çekimi yılda 1 kez yapılması sağlıklı bir tercih olacaktır.
Toraks (thorax) nedir?
Torasik bölge ya da toraks, göğüs bölgesini ifade eden bir terimdir. Göğüs bölgesindeki kaburgalar, kan dolaşım sistemi, solunum sistemi, kalp, omurga ve akciğerlerden tüm bu unsurlar toraks bölgesidir. Toraks röntgen veya Toraks BT gibi ifadeler ise akciğer filmi veya akciğer tomografisini ifade etmektedir.
